Ескерткіш

ЕСКЕРТКІШ ТАРИХЫ
​2005 жылы қыркүйек айының 15-16 күндері Ақтау қаласы аумағында орналасқан Ат-бәйге иподромында ​Назарұлы Шотан батырдың 300 жылдық мерейтойы аталып өтті. Республикалық деңгейдегі іс-шарада батыр рухына Ас беріліп,оның өмірі мен ерлігін зерттеп-зерделейтін ғылыми-танымдық конференция, ақындар айтысы, жазба ақындар мүшәйрасы, ұлттық спорт түрлерінен сайыстар, аламан бәйге ұйымдастырылды. Іс-шара барысында Шотан батыр ұрпақтары Ақтау қаласы әкімдігінен жер орнын алып, өз қаражаттарына Ш.Назарұлына ескерткіш орнату мәселелерін көтерді. ​Көп ұзамай өлкемізге белгілі мүсіншіКөшер Байғазиев Шотан батырдың ​«Шұбар ат үстіндегі Шотан» композициясының сұлбасын - болашақ ескерткіштің кішірілейтілген мүсінін жасап ұсынды. Жобаны өзара талқыға салған Батыр ұрпақтары ​композицияға оң пікір, жылы лебіздерін білдірді.
Алайда, әртүрлі себептерге байланысты Ақтау қаласынан жер телімін алу мәселесі оңайға түскен жоқ. Жан-жаққа хабарласу, толассыз жазылған хат-хабарлар алмасу жылдарға созылды.
​Арада 16 жыл өткеннен кейін, яғни 2021 жылы бастама Ақтау қаласының әкімі ҚИЛЫБАЙ Нұрдәулет Игілікұлы тарапынан қолдау тауып, Ақтау қалалық мәслихаты жер бөлу туралы шешімді бекітті, ​осылайша көптен көтеріліп келе жатқан шаруа оң шешімін тапты. Қоғамдық талқылауға жиналған белсенділер, Маңғыстау облыстық және Ақтау қалалық мәслихат депутаттары Шотан батырға ескерткіш салу мәселесін бірауыздан қолдады. Көптен күткен қуанышты хабар тек Шотан ұрпақтарын ғана емес, елге, тарихқа, батырға, аталар рухына тағзым етіп, құрметтей білер барша маңғыстаулықтардың көңілін серпілтіп тастады. Дереу ескерткіштің жобалық-сметалық жұмыстары, Қазақстан республикасы Мәдениет министрлігімен жобаны бекіту, ескерткішті жасату, тасымалдау және орнату жұмыстары қарқынды түрде қолға алынды. Аталған министрлікте Маңғыстау облысы Ақтау қаласында Халық батыры НАЗАРҰЛЫ Шотан бабамызға қойылатын ескерткішті бекітуге ҚР Парламенті Мәжілісі депутаттығына Маңғыстау облысынан сайланған халық қалаулысы ЖАҢБЫРШИН Еділ Терекбайұлы және Ақтау қалалық маслихатының дпутаты ШАМШАДИНОВА Анар Амангелдіқызы зор еңбек сіңірді.
​Шотан батыр ескерткіші Алматы қаласы Ұзынағаш ауылында орналасқан «Арқанат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі шеберханасында жасалды. ​Серіктестік директоры - белгілі мүсінші, сәулетші, халқымызға танымал азамат - Тохтарбек Рахиев. «Арқанат» ЖШС шеберханасында тәуелсіздік алғаннан бері ​25-ке ​тарта қазақ батырларының, билерінің, өзге де ұлтқа еңбегі сіңген танымал арыстардың тұлғалары сәтті сомдалып шықты.
Ескерткіштің Бас демеушісі- Шотан ұрпақтары, ал жалпы қаражатты батыр ұрпақтары мен тілектес-ниеттес азаматтар жұмыла көтерді. Атап айтқанда, демеушілер арасында атаұрпақтары - Сүйебаев Азамат Қабиұлы, Избасов Ертай Досқалиұлы, Шахшаев Сүйіндік Шәмілұлы, аталас ағайындар - Назарұлы Құдайберген ұрпақтары, Назарұлы Тастемір ұрпақтары, Назарұлы Майлан ұрпақтары, Жары Бектеміс ұрпақтары, сондай-ақ кәсіпкерлер - Жолдыбаев Асылбек Тұрарұлы, Сопиди Николай Иванович, ​Керелбаев Асқар Сайынұлы, Мұңалбаев Сұңғат Аңшыбайұлы, Әділбеков Жұмабай Зейнуллаұлы, Сауғабаев Айтжан Сахиұлы, Мақсат Қуаныштегі Қылышбайұлы, Арыстанбек Орақбайұлы сынды атымтай азаматтар бар. Шотан батыр ұрпақтары Ата рухын қастерлеп, есімін, ерлігін ұрпақ санасына насихаттау мақсатындағы ізгі істері үшін қолдау көрсеткен азаматтарға алғыс білдіреді.
Батыр бабамызға ескерткіш салынуына зор үлес қосып, барлық іс-қағаздарымен шұғылданған «Шотан батыр» қоғамдық қорының төрағасы, батыр ұрпағы - ​ДҮЙСЕН Әлібек Алдабергенұлы. Жас та болса бас болған Әлібекке ағайынның алғысы зор.
Ел басына күн туған аласапыран кезеңде қазақ елі мен жерін жаудан қорғаған Батыр, қазақ жеріне Маңғыстаудай киелі де қазыналы жер қосып Ту тіккен Ер- Назарұлы Шотан батыр ескерткіші құтты, тұғыры мықты болсын! Ата рухы еліміздің, мемлекетіміздің дамуы мен тыныштығына қорған болып, ұрпақты әруағымен қолдап тұрғай!
Халық батыры Назарұлы Шотан бабамыздың ескерткішіне үлес қосқан ұрпақтары мен ағайын-тума тізімі:
1Наятов Батырбай Өтебайұлы
2Қартбаев Бекбол Исламғалиұлы
3Сардарбеков Мұратбек Үсенұлы
4Избасов Жұмабек Досқалиұлы
5Избасов Сайын Досқалиұлы
6Избасов Нәренбай Досқалиұлы
7Абдуллаев Үсен Хасанұлы
8Гүлдәурен 67, Нұржан класстатары Шетпе
9Қаражанбасмұнай Жары ұрпақтары
10Қартбаев Ербол Төреғалиұлы
11Отаров Сәрсенбай Отарұлы
12Избасов Баймұхан
13Қартбаев Фараби Қалниязұлы
14Есболаев Жолдасбай Нұрмұханұлы
15Өтебаев Боранбай Өтебайұлы
16Нұрмұханов Әліпбай Нұрмұханұлы
17Уақбаев Бекқали Сарсенбайұлы
18Кушенов Өтесін Уақбайұлы
19Қартбаев Дәулет Молдағалиұлы
20Қартбаев Қалнияз Молдағалиұлы
21Дүйсенов Бердібай Шаржанұлы
22Дүйсенов Көбейсін Қонысұлы
23Сүлейменов Өтеген Байышұлы
24Избасов Гена Ертайұлы
25Абишаев Сағидулла Орынбайұлы
26Бекжанов Лесбай Дайрабайұлы
27Бекжанов Лесбек Дайрабайұлы
28Сардарбеков Төлеген Құлбасұлы
29Сардарбеков Муса ұлдары
30Аманжолов Асқар Мэлсұлы
31Абишаев Жұмабек
32Сүйебаев Қажымұрат
33Аманжолов Орынбасар Мэлсұлы
34Қартбаев Айдын
35Сүйебаев Ерлан Асқарұлы
36Біржан Темірбайұлы
37Абдуллаев Асан Хасанұлы
38Қартбаев Айтбай Исламғалиұлы
39Сардарбеков Өтеген
40Алмас Ерболұлы
41Қартбаев Тағанияз
42Аманжолов Артық Алданазарұлы
43Құттымұратов Әділхан Тастемірұлы
44Аманжолов Әскер Аталықұлы
45Қартбаев Бектұрлы Исламғалиұлы
46Құттымұратов Жанболат Темірбайұлы
47Мұқаш аға қыздары
48Сүлейменов Қаршыға Байышұлы
49Сардарбеков Айдарбай Құлбасұлы
50Сардарбеков Абай Түзелбайұлы
51Абишаев Мұтар Оспанұлы
52Имашев әулеті
53Аманқосов Бауыржан Рейімұлы
54Избасов Бердіғұл Нұрмұханұлы
55Избасов Жұмағұл Нұрмұханұлы
56Иманғалиев Марат Есенғалиұлы
57Сардарбеков Ерлан Мұратбекұлы
58Сүйебаев Ержан Қабиұлы
59Сардарбеков Есентай Исатайұлы
60Борашев Нұрбек Саламатұлы
61Сардарбеков Еркін Өтегенұлы
62Бекжанов Тажібай Дайрабайұлы
63Қартбаев Самат Қалдыбайұлы
64Аманжолов Ербол Бердіғұлұлы
65Избасов Есенғұл Нұрмұханұлы
66Избасов Қожағұл Нұрмұханұлы
67Аманбай Өтебайұлы
68Сардарбеков Айсұлтан
69Саутбеков Қанатбек Қарлыбайұлы
70Сардарбеков Қуанышбек Үсенұлы
71Сүйебаев Қолғанат Қабиұлы
72Дүйсенов Мұратбек Тағабергенұлы
73Айымбай Сұңғат Жұмабекұлы
74Сардарбеков Нұрлыбек Үсенұлы
75Адилов Бекзат Сүйенішұлы
76Адилов Талғат Сүйенішұлы
77Құттымұратов Орын Тастемірұлы
78Қожакелді Сейдуллаұлы
79Қитаров Марат
80Наятов Мұратбай Өтебайұлы
81Бекжанов Сандыбай Дайрабайұлы
82Абишаев Назар Орынбайұлы
83Сардарбеков Бауыржан Мұратбекұлы
84Сардарбеков Құлбасата ұрпақтары
85Сардарбеков Болатбек Үсенұлы
86Махамбет Амантайұлы
87Абишаев Мұхит Оспанұлы
88Қитаров Мұрат
89Дүйсенов Бекберген Шаржанұлы
90Дүйсен Ерлан Алдабергенұлы
91Дүйсен Жаңабай Шаржанұлы
92Әлипов Таңатар Наурызбайұлы
93Құлбас пен Түзелбай ата қыз немерелері
94Қитаров Ысмадияр
95Өтебаев Майлыбай Өтебайұлы
96Нұржан Әліпбайұлы
97Нұрлан Әліпбайұлы
98Айтбай Әліпбайұлы
99Салықбаеев Ақберді
100Сабиев Аманғали Сарсенбайұлы
101Сүлейменов Серік Дүйсекеұлы
102Өтебаев Базарбай Өтебайұлы
103Сүйебаев Аслан Нұржанұлы
104Елеу Айбатыр Нұрғалиұлы
105Үсенов Рауан Мұратбекұлы
106Аманқосов Сәттәғұл Әділұлы
107Борашев Ербол Саламатұлы
108Сүйебаева Гүлзия Асқарқызы
109Қартбаева Набия Исламқалиқызы
110Наят Қуанышбай Боранбайұлы
111Есболаев Бекбол Жолдасбайұлы
112Есболаев Нұрбол Жолдасбайұлы
113Сүлейменов Әмірхан Сүлейменұлы
114Қартбаева Эльмира Бекболқызы
115Сардарбеков Оңғарбай Құлбасұлы
116Бекжанов Оралбек Лесбайұлы
117Шахшаев Құрал Мергенұлы
118Шаржан Исламбек Бердібайұлы
119Аманжолов Алшын Бердіқұлұлы
120Сардарбеков Қайнар
121Борашев Нұрбол Саламатұлы
122Сүйебаев Марат Қажымұратұлы
123Сүйебаев Нұржан Асқарұлы
124Кемелхан Күмісқалиұлы
125Молдағали Ғабиден Дәулетұлы
126Аманқосов Асылбек Рейімұлы
127Наурызбек Көбейсінұлы
128Бекжанов Ғалымжан Лесбайұлы
129Қартбаев Ғамзат Бектұрлыұлы
130Сардарбекова Бибігүл Түзелбайқызы
131Жандаулетов Қуанғали Арыстанұлы
132Сардарбеков Ербол
133Сардарбеков Айберген
134Сардарбеков Қажымұхан
135Ізмұханқызы Бақила апай
136Өтебаев Абай Боранбайұлы
137Сардарбеков Жұмабек Үсенұлы
138Мақсат Майлан Жары
139Салықбаев Омар Қойшығұлұлы
140Еңсегенов Ержан Жарылқасынұлы
141Сырымбет Амантайұлы
142Исатай Асқарұлы
143Жүсіп (Қызылбас) атанының жиендері Шымкент
144Дүйсен Ғалымжан Алдабергенұлы
145Сардарбеков Сисенбай Түгелбайұлы
146Сардарбеков Бисенбай Түгелбайұлы
147Сардарбеков Жұлдызбай Түгелбайұлы
148Рахметов Саламат Оңбергенұлы
149Әбишаев Мұрат Оспанұлы
150Жақия Қосайұлы
151Иса Қосайұлы
152Саутбеков Самат Қарлыбайұлы
153Саутбеков Болат Қарлыбайұлы
154Саутбеков Марат Қарлыбайұлы
155Қартбаева АлмагүлМолдағалиқызы
156Сардарбекова Ляйла Өтегенқызы
157Жұмаев Аралбай
158Жұмаев Тұрғанбай Борпыұлы
159Қартбаева Айсәуле Ерболқызы
160Сүйебаева Мира Асқарқызы
161Шакратова Гүлсім Асқарқызы
162Сардарбеков Түгелбай
163Сардарбекова Нұржамал
164Сардарбеков Амангелді Оңғарбайұлы
165Сардарбеков Жаңбыр Оңғарбайұлы
166Адилов Асқар Аманкелдіұлы
167Шахшаев Еркін
168Ермұханбет Есен Еркінұлы
169Сардарбеков Асқар Лесбайұлы
170Сүйебаева Әлия Қажымұратқызы
171Қартбаева Гүлмира Ерболқызы
172Аманжолов Абжет
173Қитаров Орынбасар Ысмадиярұлы
174Айымбай Меруерт Жұмабекқызы
175Қартбаев Алмас Ерболұлы
176Аразбаев Нұрсұлтан Тойлыұлы
177Сардарбеков Талғат Қуанышбекұлы
178Сардарбеков Дәулет Қуанышбекұлы
179Ақберен Айтбайұлы
180Мұратов Тойлыбек Мұратұлы
181Қуандық Айбатырұлы
182Сардарбеков Әскер Лесбайұлы
183Сардарбеков Есенжол Лесбайұлы
184Сардарбеков Амангелді Лесбайұлы
185Сардарбекова Асыл Үсенқызы
186Сардарбекова Айгүл Үсенқызы
187Сардарбекова Айша Үсенқызы
188Өтебаев Боранбай қыздары Қалампыр, Анар, Гүлбану
189Салықбаев Ақмұрат
190Бақытжан Жақсылықұлы
191Өтебай Абылай Базарбайұлы
192Түйешин Ағына
193Әлібек достары; Ерлан, Есен, Бекнұр, Азамат, Қуандық
194Мәлік Асқарұлы
195Ерғалиев Шатай Аймұратұлы
196Тойлыбек Ақмұратұлы
197Асқар Қанайұлы (Сүйіндік)
198Жанболат Темірбайұлы
199Сардарбек Майра Исатайқызы
200Сардарбекова Ауес Түзелбайқызы
201Мақсат К. жиен
202Аразбаев Данияр Аманкелдіұлы
203Тулегенов Досан Қақабайұлы
204Түйешин Медет Әбилаұлы
205Дүйсен Талғат Тағабергенұлы
206Қитарова Рабиға Қитарқызы
207Бүркітали Ермекбай
208Сардарбеков Сансызбай Түгелбайұлы
209Сардарбеков Мұратбай Түгелбайұлы
210Зағыпа Әліпбайқызы
211Ербол Әліпбайұлы
212Ыспанов Исламқожа
213Байыш Қуаныш Мейрамбекұлы
214Байыш Нұргелді Бауыржанұлы
215Жұмабай Ж.
216Салықбаев Оспан
217Салықбаева Бибігүл
218Наурыз Айнагүл
219Сардарбек Даулет Исатайұлы
220Жұмаев Момыш
221Әбішеқызы Әнипа апа
222Хударов ӘбілқайырЖақайұлы
223Нұрлан Генаның досы Ескелді Саназар
224Сардарбекова Әуес Түзелбайқызы
225Бұлдырық Байышқызы
226Салықбаев Апақай
227Құлбас ата ұрпақтары
228Түзелбай ата ұрпақьары
229Бақытжан Жақсылықұлы
230Избасов Нәренбай Досқалиұлы
231Жиен Дайрабай
232Рахметов Саламат Оңбергенұлы